Jak układać kable energetyczne w ziemi? Poradnik dla instalatora
Jednym z najważniejszych elementów podczas budowy domu jest wykonanie przyłącza energetycznego i zamontowanie kabli energetycznych w ziemi. Przyłącza takie mogą mieć różną konfigurację. Kabel energetyczny może być doprowadzony przez przyłącze licznikowe z linii napowietrznej lub z linii kablowej. W tym poradniku omówię najważniejsze kwestie związane z montażem kabli energetycznych.
Spis treści:
- Montaż kabli energetycznych w ziemi
- Kabel elektryczny w ziemi – przepisy
- Przygotowanie do montażu kabli energetycznych
- Wykopanie rowu pod kable energetyczne
- Układanie kabli energetycznych w ziemi
- Osłona kabla elektrycznego w ziemi
- Metody testowania kabli energetycznych po montażu
Montaż kabli energetycznych w ziemi
Kabel energetyczny z rozdzielnicy licznikowej przyłączeniowej montowany/układany jest w ziemi i doprowadzony do rozdzielnicy w budynku. Sposób ułożenia kabli energetycznych oraz warunki są określone w normie N-SEP-E-004 przyjętej przez Polski Komitet Normalizacyjny.
W normie napisano o różnych wariantach układania kabla i bardzo mocno uzależnia się to od typu gleby lub warunków środowiskowych. Dlatego przed przystąpieniem do układania kabla w ziemi trzeba wziąć pod uwagę rodzaj podłoża, gleby, obecność innych instalacji lub środowiska w jakim przyjdzie pracować danemu przyłączu.
Żeby uniknąć różnego rodzajów problemów w czasie eksploatacji takiego przyłącza dobrze jest zapoznać się z przepisami, gdyż prawidłowy montaż kabla energetycznego w ziemi może zapewnić nam długie i prawidłowe użytkowanie oraz spokój od strony formalno-prawnej. Poniżej 3 typy złączy kablowych.
Kabel elektryczny w ziemi – przepisy
W projekcie budynku mamy zazwyczaj uwzględnione wykonanie przyłączy, które powinny być naniesione na mapkę terenu, na którym powstanie budynek. Dotyczy to przyłączy wodnych, gazowych jak i energetycznych czy też komunalnych. W umowie, którą zawieramy z zakładem energetycznym jest też jasno i wyraźnie określony sposób doprowadzenia do budynku kabla zasilającego.
Wszystko co dotyczy przyłącza zawarte jest w Warunkach Technicznych Przyłącza, gdzie określona jest moc oraz zabezpieczenia. Wskazany jest punkt początkowy i rodzaj kabla jakim mamy wykonać przyłącze. Do układania kabla w ziemi wykorzystywany jest typ kabla YKY lub YAKY. Oba typy kabli są przystosowane do wytrzymałości napięciowej 1000V mają powłokę i izolację polwinitową. Różnica między nimi jest taka, że pierwszy to kabel miedziany (YKY), a drugi - kabel aluminiowy (YAKY).
Projektant przyłącza określa w jakim przypadku jaki kabel zastosować. Ilość żył w kablu elektroenergetycznym jest uzależniona tak naprawdę od typu przyłącza i też powinno to być opisane w warunkach przyłącza jak i projekcie. Najczęściej spotykane jest zasilanie kablem 5 lub 4 żyłowym. Są oczywiście jeszcze inne typy przyłączy, oparte na kablach jednożyłowych lub innej ilości żył, ale my zajmiemy się typowym przyłączem do domu.
Przygotowanie do montażu kabli energetycznych
Po wyborze odpowiedniego kabla następną czynnością będzie wyznaczenie trasy przebiegu kabla zasilającego od przyłącza kablowego do domu. Można to zrobić tradycyjnie, przez wbicie kołków i pociągnięcie między nimi sznurka lub taśmy. Są oczywiście niwelatory, laserowe przyrządy do wyznaczania trasy. Te zapewne mogą się przydać przy dużych odległościach na działkach. Ważną sprawą jest posiadanie wiedzy co do gruntu w jakim będziemy robić wykop.
Jeżeli wcześniej były robione fundamenty, to zapewne taką wiedzę już będziemy mieli, ale jeśli dom jest osadzany na płycie fundamentowej, wtedy warto zorientować się co do typu gruntu albo wykonać próbny wykop. Wiedza na temat gruntu będzie nam potrzebna do przygotowania niezbędnych materiałów pod wykop i ułożenie kabla.
Trasa pod wykop powinna być jak najkrótsza i w linii prostej. Czasami nie zawsze jest to możliwe z przyczyn technicznych. Wtedy powinniśmy wiedzieć jaki promień gięcia ma nasz kabel i dostosować wyznaczenie trasy uwzględniając te dane.
Wykopanie rowu pod kable energetyczne
Następnym krokiem jest samo wykopanie odpowiedniego rowu, w którym będzie położony kabel. Jeżeli odległość od przyłącza jest niewielka możemy to zrobić przy pomocy szpadla i łopaty, ale gdy odległość jest znaczna lepiej jest zlecić wykop firmie z minikoparką. Czas na wykonanie takiego wykopu nie będzie duży, a koszt nie powinien być zbyt wielki.
Jest też możliwość wypożyczenia sobie minikoparki łańcuchowej z firmy zajmującej się wypożyczaniem sprzętu budowlanego.
Przy podłączaniu kabla do domu mamy do czynienia z kablem o napięciu znamionowym do 1kV dlatego skoncentrujemy się na najczęstszym przypadku z jakim będziemy mieli do czynienia przy podłączaniu kabla. Są też inne rodzaje i typy kabli, ale omówimy to w osobnym artykule.
Jak układać kabli energetyczne w ziemi krok po kroku
Podczas rozkładania, montażu, układania kabla w wykopie powinniśmy zwrócić uwagę na to czy kabel nie ma jakichkolwiek uszkodzeń powłoki ochronnej. W szczególności zwracamy uwagę na pęknięcia lub nacięcia.
Zalecenia dotyczące głębokości i szerokości rowu
Przepisy określają głębokość wykopu. Są one uzależnione oczywiście od środowiska i innych czynników związanych z danym terenem, ale najczęściej mówi się, że kabel powinien być na głębokości co najmniej 70-80 cm poniżej powierzchni gruntu na podsypce z piasku. Ułożony kabel pokrywamy znów 10 cm warstwą piasku.
Następną ważną operacją jest położenie niebieskiej folii na wcześniej ułożony kabel i obsypany piaskiem. Folia ma nam sygnalizować obecność kabla energetycznego o napięciu do 1kV. Po tych wcześniej wymienionych zabiegach można przystąpić do zasypania wykopu do powierzchni gruntu ziemią jaką mamy z wykonanego wykopu.
Osłona kabla elektrycznego w ziemi
Kabel do budynku dobrze jest wprowadzić przez jakiś przepust, aby zminimalizować możliwość uszkodzenia kabla przy wprowadzaniu go do rozdzielnicy. Można do tego użyć dedykowany przepust kablowy lub rurę karbowaną PVC do zastosowań podziemnych.
Powyżej przepust kablowy, a poniżej: rura karbowana oraz rura osłonowa.
Czasami powstaje pytanie czy lepiej jest może kabel zasilający wprowadzić do rury typu AROT. Norma odnosi się do różnych form dokonywania przyłącza, ale zwraca się w niej uwagę na to, że typ kabla jak i sposób ułożenia kabla pod ziemią ma być formą zabezpieczenia samego kabla. Podczas eksploatacji, gdy jest szczególnie duży pobór prądu kabel jest naturalnie chłodzony przez glebę.
W przypadku gdy znajduje się w rurze warunki chłodzenia zmieniają się i to znacznie. Dlatego tak dużo uwagi przywiązuje się do rodzaju gleby jak i samego sposobu położenia kabla.
Jeżeli ktoś chce zabezpieczyć kabel przed uszkodzeniami mechanicznymi za pomocą rury typu AROT lub rury dwudzielnej lepiej jest zwrócić się do projektanta o dobór kabla dla takiego sposobu wprowadzenia kabla.
Metody testowania kabli energetycznych po montażu.
Po zasypaniu wykopu i wykonaniu niezbędnych prac porządkowych kabel energetyczny powinien być przebadany przed podłączeniem do przyłącza. Podstawowymi pomiarami jakie powinno się wykonać to przede wszystkim:
- ciągłość żył,
- pomiar rezystancji izolacji.
Ciągłość żył można wykonać zwykłym miernikiem elektrycznym, ale rezystancję izolacji powinno się już wykonać odpowiednim miernikiem przez elektryka z uprawnieniami, gdyż pomiar ten wykonuje się pod wysokim napięciem. Przyjmuje się, że rezystancja izolacji kabla, o którym mówimy nie może być mniejsza niż 20 MΩ dla napięcia testowego 2,5kV.
Prawidłowe i zgodne ze sztuką wykonanie prac związanych z montażem kabla zasilającego od przyłącza do rozdzielnicy w budynku jest gwarancja prawidłowego działania układu.
Odpowiednio zamontowany kabel energetyczny w ziemi to również gwarancja bezpieczeństwa.
Najczęściej zadawane pytania - FAQ
Na co zwrócić uwagę przed położeniem kabla w ziemi?
Przed przystąpieniem do układania kabla w ziemi trzeba wziąć pod uwagę rodzaj podłoża, gleby, obecność innych instalacji lub środowiska w jakim przyjdzie pracować danemu przyłączu.
Jakie są przepisy dotyczące położenia kabli w ziemi?
W projekcie budynku mamy zazwyczaj uwzględnione wykonanie przyłączy, które powinny być naniesione na mapkę terenu, na którym powstanie budynek. Dotyczy to przyłączy wodnych, gazowych jak i energetycznych czy też komunalnych. W umowie, którą zawieramy z zakładem energetycznym jest też jasno i wyraźnie określony sposób doprowadzenia do budynku kabla zasilającego. Wszystko co dotyczy przyłącza zawarte jest w Warunkach Technicznych Przyłącza, gdzie określona jest moc oraz zabezpieczenia. Wskazany jest punkt początkowy i rodzaj kabla jakim mamy wykonać przyłącze. Do układania kabla w ziemi wykorzystywany jest typ kabla YKY lub YAKY.
Na jakiej głębokości należy układać kable energetyczne?
Kabel powinien być na głębokości co najmniej 70-80 cm poniżej powierzchni gruntu na podsypce z piasku. Następnie taki ułożony kabel pokrywa się 10 cm warstwą piasku.
Czy kabel musi być zabezpieczony osłoną lub folią?
Tak, kable energetyczne powinny być zabezpieczone osłonami lub folią ostrzegawczą umieszczoną nad kablem na głębokości około 25-30 cm, aby chronić przed przypadkowym uszkodzeniem podczas prac ziemnych.
