Jakie koszty będziesz w stanie ponieść, aby odzyskać utracone dane w swoim komputerze?
Zdjęcia, filmy, dokumenty… Ile są dla Ciebie warte dane, które masz w swoim komputerze? Czy awaria komputera może spowodować straty osobiste Twojej firmy i jak bardzo utrudniona będzie praca przez okres potencjalnej naprawy komputera? Sprawdźmy.
Spis treści:
- Wprowadzenie
- Ochrona komputera przed skutkami przepięć
- Ochrona przed nagłym zanikiem napięcia
- Cztery technologie wykonania UPS
Wprowadzenie
Poniżej opiszę Wam, jak zabezpieczyć komputer, prywatną chmurę potocznie zwaną NAS, lub rejestrator monitoringu.
Ochrona danych komputerowych to sprawa priorytetowa. Twoim urządzeniom oraz danym, które na nich zapisałeś zagrażają nie tylko ataki hakerów, wirusy czy złośliwe oprogramowanie. Przed tego typu zagrożeniami zabezpieczyć Cię mogą szeroko rozumiane programy antywirusowe, zapory osobiste „firewall”, windowsowe narzędzia typu Defender i aktualizacje oprogramowania systemu operacyjnego oraz wgrane aktualne łatki bezpieczeństwa itp.
Opisane wyżej oprogramowanie nie zabezpiecza przed zagrożeniem spowodowanym błędami użytkownika np. uruchomienie programu z niepewnego źródła, kliknięcie w link lub załącznik przesłany e-mailem. Pamiętajmy, że poważnym zagrożeniem jest podłączenie do komputera zainfekowanego urządzenia np. pendrive.
To, jak pracujemy zmieniło się drastycznie na przestrzeni ostatnich lat, przez to zwracamy coraz większą uwagę na bezpieczeństwo danych w sieci. Jeszcze niedawno większość z nas nie wyobrażała sobie dnia bez obowiązkowej wizyty w firmie i “odbicia karty”. Obecnie bardziej cenimy własny czas, praca zdalna z domu czy innego miejsca staje się normalnością, także w tradycyjnych zawodach. Zdalne połączenia sieciowe poprzez publiczną sieć Internet to także zagrożenia. Nasz serwer NAS, system monitoringu, komputery lokalne np. z systemem kasowym są narażone na ryzyko przejęcia z zewnątrz, a to może oznaczać utratę cennych danych i dalsze kłopoty. Rozwiązanie fińskiego producenta Tosibox pozwala na podłączenie do Internetu klasycznych zasobów sieci IT i zapewnienie zdalnego szyfrowanego dostępu VPN z komputerów lub urządzeń mobilnych dla osób, które tego wymagają. Konfiguracja Tosibox jest prosta i nie wymaga wiedzy sieciowej.
W tym materiale omówię dwa, często zapominane zagrożenia, jakimi są awarie sprzętu spowodowane przez:
• przepięcia
• zaniki zasilania
Ochrona komputera przed skutkami przepięć
Przepięcie to nagły, chwilowy wzrost napięcia ponad wartość znamionową. Czy wiesz, że w Twoim gnieździe zasilającym komputer zamiast 230 V może nagle pojawić się 2 500 V?
Taką maksymalną wartość według norm, może osiągnąć przepięcie, jeśli w budynku masz poprawnie zainstalowany ogranicznik przepięć T1, T2 lub T1+2. Wielu producentów dokłada starań aby ich ograniczniki zmniejszały przepięcia do wartości o wiele mniejszych np. OBO Betterman w ograniczniku V50-3+NPE-280 obniża wartość przepięcia do 1 300 V.
Czy wiesz, że roleta elektrycznie sterowana, może wytworzyć przepięcie przekraczające 1 000 V? Taka sytuacja może wystąpić jeśli np. dziecko będzie szybko otwierać i zamykać roletę.
Jeśli w Twoim budynku nie ma zainstalowanej ochrony przeciwprzepięciowej, to wartość przepięcia w gniazdku 230 V może osiągnąć nawet 6 000 V.
Takim przypadkiem aktualnie nie będę się zajmował, bo zakładam, że zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami w instalacji do której masz podłączony sprzęt elektroniczny, znajdują się odpowiednio dobrane i poprawnie zainstalowane ograniczniki przepięć.
W dalszej części omówię „osobiste zabezpieczenia” Twojego komputera. Od strony zasilania, w większości przypadków komputer jest chroniony poprzez ograniczniki przepięć typu T3, umieszczone w popularnych listwach zasilających.
Producenci dbający o jakość swoich produktów podają na tabliczce znamionowej, czy ich produkty były testowane udarem o kształcie 8/20 µs, jakie wartości prądów udarowych wytrzymują oraz do jakiego poziomu ograniczają wartość przepięcia.
Na poniższym wykresie przedstawiłem dwa udary. Kolor czerwony obrazuje bezpośrednie uderzenie pioruna w budynek, kolor żółty odpowiada udarowi symulującemu pośrednie uderzenie pioruna, przepięcia łączeniowe lub indukowane.
Jeśli w instalacji zamontujesz listwę zasilającą z ogranicznikiem przepięć T3, ale w Twojej instalacji nie będzie pozostałych stopni ochrony przeciwprzepięciowej (T1; T2; T1+2) Twój komputer nie będzie skutecznie chroniony. Ogranicznik przepięć T3 nie poradzi sobie z dużym przepięciem, które na wykresie zaznaczone zostało kolorem czerwonym. Przed takimi przepięciami, aby ochrona była skuteczna ogranicznik T3 musi być poprzedzony ogranicznikami T1 lub T1+2.
Czy wiesz, że przepięcie może dostać się do Twojego komputera nie tylko od strony zasilania?
Jeśli do Twojego komputera Internet doprowadzony jest światłowodem, nie masz się o co martwić.
Jeśli zaś Internet doprowadzony jest miedzianym przewodem patchcordem, jest to droga przez którą do komputera może dostać się przepięcie. Jak to działa? Przepięcia łączeniowe i przepięcia indukowane to najczęstsza przyczyna awarii, które zdarzają się za pośrednictwem torów sygnałowych.
Przepięcia spowodowane wyładowaniami atmosferycznymi, które po przewodach sygnałowych przedostają się do urządzeń, zdarzają się rzadziej.
Dlatego tak ważny jest wybór odpowiedniego kabla do Internetu, aby uniknąć niespodziewanych awarii. Dowiedz się, jaki kabel do internetu wybrać, klikając w link.
Najczęściej do zabezpieczania urządzeń przed przepięciami od strony sygnałowej stosuje się ograniczniki, w które wpina się przewody zakończone:
• RJ45
• RJ11
• IEC do przewodów antenowych
Obowiązuje stara zasada, ochrona przeciwprzepięciowa, albo jest kompletna, albo jej nie ma. Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Z pewnością, tak.
Jeśli Twój komputer i router będzie chroniony ogranicznikiem przepięć od strony zasilania, ale ochrona Internetu będzie jedna (dla wszystkich urządzeń) zainstalowana na wejściu przewodu sygnałowego do budynku, to w sytuacji gdy od strony zasilania 230 V przyjdzie przepięcie, ograniczniki przepięć stanowią skuteczna ochronę dla urządzeń, które są podłączone bezpośrednio za ogranicznikami.
Zwróć uwagę na drukarkę. W omawianej sytuacji drukarka jest podłączona do zasilania 230 V oraz przewodem do routera. Pomiędzy drukarką i routerem nie ma ogranicznika przepięć. Również od strony zasilania drukarka nie jest chroniona ogranicznikiem przepięć.
Może zdarzyć się, że przepięcie, które powstanie po stronie zasilania 230 V uszkodzi elektronikę drukarki i przedostanie się na tory sygnałowe. Następnie po przewodzie łączącym drukarkę z routerem przepięcie dotrze do WSZYSTKICH urządzeń połączonych przewodem z routerem powodując awarie.
Uszkodzeniu może również ulec router. W wyniku usterki może powstać przepięcie, które poprzez podłączone przewody przedostanie się na inne urządzenia.
Podobnych scenariuszy można tworzyć wiele. Obowiązuje jedna zasada – każdy przewód i kabel wchodzący lub wychodzący z urządzenia, albo budynku powinien być zabezpieczony przeciwprzepięciowo.
Idąc tym tokiem myślenia, można dojść do błędnych wniosków i kolosalnych kosztów związanych z ochroną przeciwprzepięciową.
Dobierając ochronę przeciwprzepięciową należy zachować zdrowy rozsądek, uwzględniając wartość sprzętu, wartość danych jakie możesz stracić oraz koszty przestoju lub koszty związane z brakiem możliwości korzystania z sprzętu, danych lub oprogramowania.
Przypominam, że w tym artykule koncentrujemy się na zabezpieczeniu komputera lub rejestratora monitoringu lub innego elektronicznego urządzenia w Twoim domu lub firmie. Doboru urządzeń ochrony przeciwprzepięciowej, powinien dokonać projektant.
Do zabezpieczenia urządzeń posiadających elektronikę, przed przepięciami można zastosować:
• Ograniczniki przepięć Typ 3 montowane w gniazda
• Listwy przeciwprzepięciowe (samo zasilanie)
• Listwy przeciwprzepięciowe (zasilanie i tory sygnałowe)
• Ograniczniki przepięć (tory sygnałowe)
Ochrona przed nagłym zanikiem napięcia
Może również zaszkodzić Twoim urządzeniom elektronicznym, w szczególności wrażliwe na nagłe zaniki zasilania są urządzenia, które nie zapisują wszystkich danych na bieżąco, lecz część danych buforują, dokonując zapisu co jakiś czas.
UPS w firmach stosuje się głównie dla podtrzymania ciągłości biznesu, czyli na wypadek zaniku napięcia, UPS powinien podtrzymać zasilanie do momentu aż nie zostaną uruchomione agregaty prądotwórcze.
Takie rozwiązania są również stosowane w przypadkach rozbudowanych systemów Inteligentnego Budynku, jednak rola UPS w domu lub małej firmie jest trochę inna.
W większości przypadków w domu lub małej firmie nie ma zasilania z agregatów prądotwórczych, a UPS ma umożliwić zapisanie danych i zamknięcie systemów, lub zapobiec wyłączeniu komputerów na wskutek nagłego, chwilowego zaniku napięcia.
UPS stosuje się również do podtrzymania przez określony czas pracy poszczególnych urządzeń np. monitoring, pompka CO. Zdarzają się również sytuacje w których UPS w razie braku zasilania wykorzystuje się do zrealizowania konkretnych funkcji np. zamknięcie bramy lub rolet.
Dokonując wyboru UPS warto zastanowić się nad różnicami pomiędzy poszczególnymi modelami i wybrać ten, który będzie dla Twojego zastosowania optymalny.
Wyróżniamy cztery technologie wykonania UPS, które w uproszczeniu można podzielić na:
• AVR - zapewnia stabilne zasilanie poprzez automatyczne regulowanie napięcia wyjściowego do odpowiedniego poziomu przez obniżenie go, gdy jest zbyt wysokie lub zwiększenie, gdy napięcie linii zasilającej jest zbyt niskie.
• OFF-LINE- przechodzi w tryb zasilania z akumulatora, gdy napięcie wejściowe znajduje się poza dopuszczalnym zakresem. Gdy napięcie wraca do normy, UPS powróci do trybu zasilania z sieci.
• LINE-INTERACTIVE- zapewnia ciągłe i stabilne zasilanie, dzięki automatycznemu regulatorowi napięcia (AVR). Gdy napięcie jest poza dopuszczalnym pasmem (± 10 V nominalnego napięcia) AVR dopasowuje napięcie do wartości wymaganej, bez konieczności przechodzenia w tryb pracy na baterii. W przypadku dalszego przekroczenia dopuszczalnego zakresu napięcia wejściowego, UPS przełącza się w tryb pracy na baterii.
• ON-LINE - w pierwszej fazie sygnał wejściowy AC jest konwertowany na sygnał DC. Następnie w drugiej fazie następuje ponowna konwersja sygnału z DC na AC poprzez przemiennik częstotliwości. Dzięki temu obciążenie podłączone do UPS jest w pełni odseparowane od sieci zasilającej i jej niedoskonałości, w rezultacie na wyjściu otrzymujemy zawsze czystą i stabilną moc. Kolejną zaletą tej technologii jest zerowy czas przełączania, w przypadku awarii na wejściu.
Wybierając UPS, niewiele osób zastanawia się jaki kształt ma napięcie, które jest na wyjściu UPS podczas zasilania z baterii.
UPS do podtrzymania pracy urządzeń, posiadających silniki zasilane 230 V AC, podczas braku zasilania sieciowego na wyjściu powinny generować przebieg sinusoidalny.
Urządzenia w których nie ma silników zasilanych z 230 V AC, natomiast jest elektronika mogą być zasilane innymi przebiegami zbliżonymi do sinusoidalnych.
Należy pamiętać, iż żadne zabezpieczenie nie daje 100 % pewności. Opracowanie nie wyczerpuje tematu, a jedynie w dużym uproszczeniu omawia wybrane zagadnienia.
Zobacz więcej na filmie: „Przepięcia i ochrona przeciwprzepięciowa”
