„Jaki zamiennik żarówki wybrać?” – zapytał klient…
Technologia LED masowo zastępuje tradycyjne żarówki. Powodem jest potrzeba oszczędzania energii, a także wycofywanie tradycyjnych żarówek na skutek wielu unijnych rozporządzeń. Czy wiesz, jak bezbłędnie dobrać parametry zamiennika?
W latach 70./80. zakup źródła światła (żarówki lub świetlówki) był stosunkowo prosty. W użytku domowym były żarówki „z dużym gwintem” czyli E27 oraz „z małym gwintem” czyli E14 . Były też świetlówki 36 W Lub 58 W z trzonkiem G13 . Każdy sprytny majsterkowicz posiadał w swoim garażu rtęciówkę na gwint E40 z dużym układem zapłonowym. Nie oznacza to, że na tym asortyment oświetleniowy się kończył. Dostępnych produktów było więcej, ale były mniej popularne w użytku domowym lub warsztatowym.
Żarówki w większości miały kształt „gruszki ” lub „świeczki ” zdarzały się też „grzybki”. Świetlówki pomijamy, bo były to proste „rury” o średnicy 38 mm różniące się mocą, a co za tym idzie długością, „rtęć” miała również swój charakterystyczny kształt i gwint.
Technologia LED z powodzeniem zastępuje tradycyjne żarówki.
Lata dziewięćdziesiąte i rok dwutysięczny to mocny rozwój technologii i produktów użytku domowego. Rynek dynamicznie podbiły świetlówki kompaktowe z wbudowanymi zapłonnikami, zwane potocznie świetlówkami energooszczędnymi, te bez wbudowanych zapłonników oraz popularne halogeny.
Wraz z halogenami na 220 – 230, w naszych domach zaczęły się pojawiać źródła światła z trzonkami GU10 i GZ10 oraz dla napięcia 12 V trzonki G4 , GU5,3 , GY6,35
Kształty źródeł światła również bardzo mocno się zmieniały. Pojawiły się głównie halogenowe źródła światła z odbłyśnikami. Ostatnie lata to bardzo szybki rozwój źródeł światła a w szczególności LED-ów i lamp wyładowczych (świetlówek, metalohalogenów, ksenonów itd.). Nowe technologie pozwoliły wprowadzić bardzo duże zmiany w konstrukcji opraw oświetleniowych. Dotknęły one również układów zasilających, zwanych również układami zapłonowymi. W efekcie mamy przeróżne moce, kształty i technologie użyte do produkcji źródeł światła.
Rozwój technologii spowodował również silny rozwój trzonków używanych do mocowania i zasilania źródeł światła. Podobna sytuacja jest z kształtem źródeł światła. Obecnie ilość dostępnych kształtów jest spora. Szukając zamiennika nie ma tak dużych obostrzeń, najważniejsze, aby produkt podobał się użytkownikowi oraz mieścił się w lampie.
Ciekawostką mogą być źródła światła z trzonkami GU10 i GZ10. Wyglądają podobnie, więc gdzie tkwi różnica?
Trzonki GU10 i GZ10 zyskały największą popularność w okresie świetności żarówek halogenowych z odbłyśnikiem na napięcie 230 V. Na pierwszy rzut oka, oba typy wydawały się takie same, dopiero po uważnym obejrzeniu trzonków okazywało się, że trzonek GU10 na ściętą krawędź na całym dolnym obwodzie. W praktyce żarówkę z trzonkiem GU10 można bezpiecznie zamontować w oprawkach GU10 i GZ10, natomiast żarówkę z trzonkiem GZ10 można zamontować tylko w oprawce GZ10.
Porównanie trzonków GU10 i GZ10
Powodem takiego rozwiązania, była technologia użyta do budowy żarówek halogenowych, które podczas świecenia wydzielają duże ilości ciepła. W żarówkach z trzonkiem GU10 większość ciepła odprowadzana jest wraz z światłem do przodu. Natomiast w żarówkach z trzonkiem GZ10 zastosowana jest technologia, która większość ciepła odprowadza do tyłu, dzięki czemu oświetlany przedmiot nie jest nadmiernie nagrzewany. Decyzja o odprowadzeniu ciepła do tyłu musi być podjęta świadomie, aby przypadkowo nie doprowadzić do pożaru.
Kolejnym parametrem według którego użytkownicy próbują szukać zamiennika jest, moc źródła światła wyrażona w watach (W)
Niestety, obecnie moc źródła światła w produktach użytku domowego nie daje żadnej wiedzy w kontekście poszukiwania zamiennika. Szczególnie, jeśli chodzi o źródła LED-owe. Spowodowane jest to różnymi technologiami użytymi do produkcji źródła światła. Chcąc szukać zamiennika powinniśmy brać pod uwagę parametry:
- Lumen, czyli jednostka strumienia świetlnego. Jest to całkowita moc światła wypromieniowana przez dane źródło.
- Kandela, czyli ilość światła jakie jest emitowane przez źródło w danym kącie bryłowym
Opisane wyżej parametry określają, jak dużo światła dostaniemy z źródła światła, a co z jego jakością?
Wraz z rozwojem technologii zaczęły pojawiać się podobne wizualnie produkty, które miały duże różnice w jakości emitowanego światła. Powinniśmy zwrócić uwagę na:
- Współczynnik oddawania barw
- Temperaturę barwową wyrażona w Kelwinach
Przykładowo: Światło słoneczne ma współczynnik oddawania barw równy 100, natomiast temperatura barwowa zmienia się w zależności od pory dnia. Osoby bardziej szczegółowo zainteresowane tematem, odsyłamy do tego artykułu. Co możesz zrobić, jeśli masz dobre źródło światła, ale trzonek nie pasuje do Twojej ulubionej lampy? Zastosuj przejściówkę: E27 na E14, E27 na GU10, E14 na E27, E14 na GU10.
